“Valuing a business is part art and part science.“ -Warren Buffett
“If a business does well, the stock eventually follows.”- Warren Buffett
Fundamentele analyse
Resultaten inschatten van enkele kwartalen tot enkele jaren.
Zowel wat er binnen de onderneming gebeurd, als buiten de onderneming, concurrentie en economische factoren die invloed hebben op een onderneming, zijn van belang om een inschatting te maken van de toekomstige resultaten van een onderneming.
Een aantal vragen die beleggers die op basis van fundamentele analyse beleggen proberen te beantwoorden zijn:
- In welke segmenten is de omzet onderverdeeld en welke toekomstige omzet is er in te schatten per segment?
- Heeft een onderneming recent nieuwe producten gemaakt, of zal dit binnenkort doen, waarvan goede winstbijdragen te verwachten zijn?
- Welke toekomstige kosten zijn er per segment in te schatten?
- Heeft een onderneming een moat: een voordeel (merken, patenten, reeds gedane hoge investeringen in technologie/ nieuwe producten en de know-how van personeel en directie van bepaalde producten en markten) dat moeilijk te dupliceren is, waardoor concurreren moeilijk wordt.
- Welke invloed hadden en hebben factoren in de economie op de winstgevendheid van de onderneming?
Beurskoersen reageren over het algemeen het meeste op de nettowinst per aandeel cijfers die per kwartaal bekend gemaakt worden, maar kunnen ook sterk reageren op paniek en vreugde op de effectenbeurs. Niet alleen winstcijfers, maar zeker ook de mening van veel beleggers is waardoor beleggers koerswinst/ -verlies maken. Die mening kan snel veranderen. Op lange termijn stijgen aandelenkoersen ook doordat een deel van de nettowinst in een onderneming blijft. Met de juiste aanwending van de bezittingen van een onderneming kan de nettowinst stijgen, en zal kunnen blijken dat aandeelhouders die op lange termijn beleggen een mooie koerswinst kunnen boeken.
Wat is er op te zoeken over de financiën van een beursgenoteerde onderneming?
Na kwartaalcijfers verandert de koers veel. Waarom? Nettowinst en omzet zijn anders dan verwacht werd. Wat was er al op te zoeken? Koersen veranderen per dag, winst maken met aandelen is ook afhankelijk van de aankoopkoers.
Neemt de omzet, ebit en nettowinst toe per jaar, de afgelopen jaren, van de beursgenoteerde onderneming waar je aandelen van wilt kopen?
De balans, de winst en verliesrekening en de kasstroomoverzicht zijn te gebruiken om een inschatting maken van de toekomstige nettowinst en nettowinst per aandeel om een aan- of verkoopbeslissing te maken.
Op de dag dat aandelen gekocht en verkocht kunnen worden na het bekendmaken van kwartaal- en jaarcijfers verandert de koers meestal meer dan wanneer geen kwartaal- en jaarcijfers bekendgemaakt worden. Of de koers te hoog of te laag staat voordat kwartaal- of jaarcijfers bekendgemaakt worden zouden veel beleggers graag willen weten, of twijfelen of de koers niet te hoog of te laag staat. Een inschatting van de nettowinst en nettowinst per aandeel helpt om een mening te hebben over de koers.
Balans: alle bezittingen van een onderneming en de financiering van deze bezittingen, door middel van eigen vermogen en leningen op een bepaald moment, de balansdatum.
Winst en Verliesrekening: overzicht van de opbrengsten en kosten over een bepaalde periode.
Kasstroomoverzicht: overzicht van ontvangen en betaalde bedragen van een onderneming, onderverdeeld in bedrijfs-, investerings- en financieringsactiviteiten.
Activa: alle bezittingen van een onderneming
Vaste activa: bezittingen die langer dan een jaar aan een onderneming verbonden zijn. Materiële en immateriële vaste activa.
Immateriële vaste activa: vaste activa die niet tastbaar zijn, zoals goodwill.
Goodwill: letterlijk vertaald: welwillendheid. Dat gedeelte van de marktwaarde van een onderneming aan te duiden dat niet direct toewijsbaar is aan de activa en passiva. Goodwill ontstaat in de meeste gevallen bij een overname, de meerwaarde van een onderneming boven het netto vermogen.Toekomstige inkomsten van de ondernemingen die nog niet gewaardeerd zijn op de balans, maar die al wel bestaan in de vorm van kennis, klanten, merken, personeel, etc.
Materiële vaste activa: bezittingen die een bedrijf langdurig gebruikt voor de bedrijfsvoering, en waarvan zij het economisch eigendom bezit. Zoals grond en gebouwen, machines en installaties, transportmiddelen en computers.
Vlottende activa: bezittingen die korter dan een jaar aan een onderneming verbonden zijn. Voorraden (grondstoffen en/of gereed product), debiteuren, liquide middelen (bank en kas).
Balanstotaal: het totaal van bezittingen van een onderneming, dezelfde waarde als de financiering van deze bezittingen; de optelsom van eigen vermogen en vreemd vermogen.
Passiva: financiering van de activa. Eigen vermogen en vreemd vermogen.
Eigen Vermogen: de inleg van aandeelhouders bij uitgifte van aandelen, plus ingehouden bedrijfswinsten en de reserves. Engels: equity. Boekwaarde eigen vermogen is afhankelijk van de waarde van de activa minus leningen.
Vreemd vermogen: verplichtingen of schulden die een onderneming heeft. Engels: debt. Bankleningen, obligaties, en nog te betalen kosten aan leveranciers van een onderneming.
Balanstotaal: het totaal van bezittingen van een onderneming, dezelfde waarde als de financiering van deze bezittingen; de optelsom van eigen vermogen en vreemd vermogen.
Omzet: totaal bedrag van verkochte goederen en diensten. Engels: revenue.
Netto-omzet: omzet minus de teruggenomen goederen, de schadevergoedingen aan afnemers voor slechte producten en de betalingskortingen aan afnemers voor contante betaling. Engels: net sales.
Directe kosten: kosten zoals voor materiaal, grondstoffen en uren van direct personeel die vrij eenvoudig (direct) zijn toe te wijzen aan een product, dienst. Engels: cost of revenue.
Brutowinst: netto-omzet minus directe kosten. Engels: gross income.
Indirecte kosten: kosten die niet eenvoudig zijn toe te wijzen aan een product, dienst. Kosten van bedrijfshuisvesting, marketing, salarissen.
Bedrijfsresultaat: netto omzet-bedrijfskosten. Bedrijfsresultaat wordt ook wel genoemd: bedrijfswinst, exploitatieresultaat, ondernemingswinst.
EBITDA: Earnings before Interest and Taxes, Depreciation and Amortization.
Depreciation: afschrijving. De afnemende waarde van materiële vaste activa.
Amortization:Afschrijven van immateriële vaste activa.
EBIT:Earnings before Interest and Taxes. Winst voor rente en belasting. Ook wel genoemd bedrijfsresultaat.
Rente: de vergoeding die wordt ontvangen voor het uitlenen van geld en die betaald wordt door degene die het geld leent. Engels: interest.
Nettowinst: bedrag wat resulteert na van de omzet de directe kosten, indirecte kosten, afschrijvingen, rente en belasting af te halen.
Kasstroom Bedrijfsactiviteiten: Ontvangen bedragen door verkoop van goederen/ diensten verhogen de cashflow. Betaalde bedrijfskosten verminderen de cashflow.
Kasstroom Investeringsactiviteiten: Het resultaat van investeringswinsten en -verliezen, waaronder gekochte en verkochte bedrijfsmiddelen zoals onroerend goed en machines. Geinvesteerde bedragen in bedrijfsmiddelen verlagen de cashflow, ontvangen bedragen van verkochte bedrijfsmiddelen verhogen de cashflow.
Kasstroom Financieringsactiviteiten: Ontvangen bedragen van leningverstrekkers, en aandeelhouders, betaalde bedragen aan leningverstrekkers en aandeelhouders. Geleende bedragen die ontvangen zijn,verhogen de cashflow. Afgeloste bedragen aan leningverstrekkers verlagen de cashflow. Betaalde dividenden en ingekochte eigen aandelen verlagen de cashflow.
De nettowinst per aandeel verandert door de nettowinst en het aantal aandelen. De inkoop van eigen aandelen verhoogt de nettowinst per aandeel, de uitgifte van meer aandelen vermindert de nettowinst per aandeel. Sommige beursfondsen kopen per jaar eigen aandelen in. Om een inschatting te maken over het toekomstige aantal aandelen te kunnen maken zou je het percentage kunnen uitrekenen waarmee het aantal aandelen de afgelopen jaren per jaar afgenomen of toegenomen is.
De nettowinst wordt verminderd door belasting en rente. Het percentage aan belasting is afhankelijk van het belastingstelsel per land waar het beursfonds goederen en diensten verkoopt, de belastingverdragen en de kosten per land. De rente is afhankelijk van het geleende bedrag, het rentepercentage en welke activa gefinancierd worden. Meestal wordt meer rente betaald dan ontvangen. Met leningen en aandelen worden de bezittingen gefinancierd. Het banksaldo levert rente op, maar het bedrag aan leningen is meestal groter dan het banksaldo. De winst voor rente en belasting wordt verminderd door meer kosten. De kosten van de inkoop van producten beïnvloedt de brutowinst. De omzet wordt beïnvloed door de klanten, de economie, en de concurrentie.
Aandeel: een deel van het eigen vermogen van een onderneming.
Koers van een aandeel:de variabele prijs die betaald wordt per aandeel van een beursgenoteerde onderneming.
De koers verschilt meer per dag dan de nettowinst per aandeel.
Kansen en risico’s van beleggen in aandelen zijn afhankelijk van de hoeveelheid geld belegd in de effectenbeurs per dag en de toekomstverwachtingen per sector en per beursgenoteerde onderneming.
De bèta van een aandeel: de mate waarin de koers van een aandeel beweegt ten opzichte van een index.
Marktkapitalisatie: het aantal aandelen van een beursgenoteerde onderneming vermenigvuldigd met de koers op dat moment, de waarde van de beursgenoteerde onderneming op de effectenbeurs.
Boekwaarde eigen vermogen: waarde van het eigen vermogen volgens de balans. Balanstotaal minus vreemd vermogen.
Nettowinst per aandeel: nettowinst gedeeld door het aantal aandelen.
Nettowinstmarge: nettowinst als percentage van omzet.
Dividend: beloning voor de aandeelhouders.
Pay out ratio: percentage van de nettowinst dat als dividend aan aandeelhouders beschikbaar gesteld wordt.
Impairment: het verschil tussen de waarde van activa zoals deze op de balans is vermeld en de werkelijke waarde van deze activa. Een impairment wordt afgeschreven en vermindert de nettowinst.
Ebitda marge: Ebitda als percentage van omzet.
Ebit-marge: Ebit als percentage van omzet.
ROE: Return on Equity. Rentabiliteit Eigen Vermogen. Nettowinst als percentage van Eigen Vermogen.
ROI: Return on Investment. Nettowinst als percentage van de boekwaarde van de activa.
Is de koers niet te hoog? En staat een index niet te hoog?De koers te goedkoop, waarom? Index ook laag?
Koersen stijgen en dalen per dag door de populariteit van beleggen in aandelen, onzekerheid over aandelenkoersen, een index, de economie, rente, tegenvallende of beter dan verwachte kwartaalcijfers van een beursgenoteerde onderneming reageren aandelenkoersen direct op.
Wanneer daalde en wanneer steeg de koers van de aandelen die je wilt kopen? Een koersgrafiek, geschaald ten opzichte van de index, van de afgelopen jaren bekijken om meer informatie over het koersverloop te verkrijgen.